Bilgisayar girilen verileri istenilen biçimde işleyerek kullanıcıya bilgi olarak sunan elektronik bir araçtır. Ayrıntılı olarak bilgisayar; dışarıdan gönderilen verileri alabilen, bunları hafızasında depolayabilen, bu verilerin aritmetiksel ve mantıksal işlemlerini yapabilen, gerektiğinde yazılı, çizili, görüntülü veya sesli çıktı verebilen elektronik aygıt olarak tanımlayabiliriz.

Bilgisayarın Çalışma Mantığı

Bilgisayar bilgileri 3 aşamada işleyip sonuçlandırır. Bunlar:

1-”Giriş”, 2- “İşleme” ve 3. olarak da “Çıkış” tır.

Bilgisayar Türleri

Kullanım amaçlarına ve kapasitelerine 7 ana bilgisayar vardır.

1-Ana Bilgisayarlar

Ana bilgisayarlar birçok işlevi yerine getirebilen, güçlü grafik ve matematik uygulamalarını destekleyen bilgisayarlardır. Bu bilgisayarlar dev bellek ve çok hızlı işlem gücüyle aynı anda yüzlerce hatta binlerce kullanıcıya erişim olanağı sağlar.

2- Ağ (Network) Bilgisayarları

•Birden çok bilgisayarın birbirine bağlı olarak kullanılmasıyla oluşturulan çalışma ortamına bilgisayar ağı (computer network) denir.

•Bir bilgisayar ağında çok sayıda bilgisayar yer alır. Bunlar yan yana duran iki bilgisayar olabileceği gibi tüm dünyaya yayılmış binlerce bilgisayar da olabilir.

•Kişisel bilgisayarlar, tablet vs. birer ağ bilgisayarı olabilir.

3- Kişisel (Masaüstü) Bilgisayarlar

—Kişisel bilgisayarlar (Personal Computer) genellikle evlerde ve iş yerlerinde tek kişi tarafından kullanılan bilgisayarlardır.

—Kişisel bilgisayarlar 1980’li yıllardan sonra yaygınlaşmış ve birçok kullanım alanı bulmuştur.

4- Dizüstü (Laptop) Bilgisayarlar

•Donanım olarak kişisel bilgisayarların bütün ögelerine sahiptir. •Bünyelerinde bulundurdukları pilleri sayesinde elektriksiz birkaç saat kullanılabileceği gibi doğrudan elektrik kaynağı ile de kullanılabilir. •Taşınabilir olması, son yıllarda kullanılırlığını artırmaktadır.

5- Netbook Bilgisayarlar

•Gelişen teknolojiyle netbook ve tablet bilgisayar da yaygınlaşmaya başlamıştır.

• Netbook; küçük boyutu, hafifliği ve uzun pil ömrü sayesinde cazibesini artırmaktadır.

•Dizüstü bilgisayarlara göre işlemci güçleri sınırlı ve optik sürücüleri bulunmamaktadır.

•İnternette sörf yapılabileceği gibi basit ofis uygulamalarını da rahatlıkla gerçekleştirebilir.

6- Tablet Bilgisayarlar

•Tablet bilgisayar, Netbook’a göre daha hafiftir.

•Klavye ve faresi bulunmayan tablet bilgisayar, dokunmatik ekranı ile direkt olarak ya da bir kalem yardımıyla kullanılmaktadır.

•Günümüzde farklı işletim sistemlerine ve farklı donanım özelliklerine sahip tablet bilgisayar bulmak mümkündür.

7- Avuç İçi (El) Bilgisayarı

El içine sığabilecek kadar küçük boyuttaki bilgisayarlardır.

SONUÇ OLARAK

•Bilgisayarlar çok geniş bir kullanıcı yelpazesine sahiptir. Günümüzde ev hanımları da, büyük şirket yöneticileri de bilgisayar kullanmaktadır.

•Ana bilgisayarlar genelde büyük işletmeler ve kamu kurumları tarafından kullanılır.

•Ofis ve evlerde ise daha çok kişisel bilgisayarlar kullanılmaktadır. •Sabit olarak bir yerde çalışmayan ve sürekli olarak bilgisayarda işi olanların dizüstü bilgisayar kullanmaları daha uygundur.

•Mini bilgisayarlar ise yanında sürekli bir ajanda veya not tutucu taşımak isteyenlerin tercihi olmaktadır.

•Yeni kullanıcılar ihtiyaçlarını iyi karşılayacak bilgisayar türünü tercih etmelidirler. Bilgisayarın maliyetleri de bu tercihi büyük oranda etkilemektedir.

2020 Yılının En İyi 4 İnternet Tarayıcısı

Bilgisayar Ve Sağlık

Bilgisayarların, bilinçsizce ve uzun süre kullanıldığı zaman sağlık sorunlarına neden olabildiği de bir gerçek. Bu sağlık sorunları kimilerinde ellerde, bileklerde, kollarda, omuzlarda, boyunda ve sırtta ağrı, tutulma veya kasılmayla kendini gösterirken, kimilerinde halsizlik, isteksizlik ve görme bozuklukları olarak ortaya çıkabiliyor.

Peki Ne Yapmalıyız?

• Monitör gözlerinize 40 cm’den yakın ve 70 cm’den uzak olmamalıdır. En iyi mesafe 60 cm’dir.
• Gözlerinizi periyodik olarak en az 6 m. uzaktaki bir nesneye odaklayarak dinlendirin. Sık sık göz kırpın.

•Masa yüksekliği 65-70 cm.

•Yüksekliği ayarlanabilir, sırtı bele uygun ve esnek bir ergonomik koltuk

•Omuzlar rahat bırakılmış

•Dik oturulmuş ve sırt desteklenmiş

•Kollar yatay veya biraz yukarıda

•Dirsek ve eller düz bir çizgide •Bacakların üst kısmı yatay

•Dizler 90 veya 110 derece açıda olmalı

4- İç Donanım Birimleri

Anakart

•Bilgisayarın omurgasıdır.

•Tüm donanımlar üzerindedir.

•Bilgi akışının tamamı anakart üzerinden sağlanır.

•Bilgisayar ilk açılışını anakart üzerinde bulunan değiştirilemez hafızadaki (ROM) veriler yardımıyla gerçekleştirir.

İşlemci (CPU)

•Bilgisayardaki tüm aritmetiksel ve mantıksal işlemleri yapan donanım birimidir.

•İşlemciler, bilgisayara yüklenen işletim sistemini ve diğer tüm programları çalıştırır.

•Kullanıcının istediği işlemleri diğer donanım birimleriyle iletişime geçerek gerçekleştirir.

Ram

•RAM tıpkı sabit bellek(hard disk) gibi bir bilgi depolamaya yarayan hafıza türüdür ancak elektronik yapısı ve kullanım amacıyla sabit bellekten ayrılır. Bilgisayarın geçici belleğidir.

• RAM, işlemcinin gerçekleştirdiği işlemler sırasında ihtiyaç duyduğu depolama alanını sağlar. İşlemci tüm aritmetiksel ve mantıksal işlemleri burada yapar.

•Elektrik kesintisinde üzerindeki bilgiler kaybolur. 

Ekran Kartı

•Bilgisayardaki görüntü olaylarını işleyen, görüntülerin işlendikten sonra monitöre gönderilmesini sağlayan donanım birimidir. 

Güç Kaynağı

•Güç kaynağı bilgisayarın iç yapısında sistem parçalarını çalıştırıp gerekli enerjiyi eşit miktarlarda dağıtabilmek için kullanılan donanım birimidir.

Sabit Disk

•Bilgisayar çalışırken işlenen bilgiler RAM’de saklanır ve elektirik kesildiğinde bu bilgiler kaybolur. Sabit diskler ise kaybolmasını istemediğimiz bilgileri – fotoğraflarımız, videolar, çalışmalarımız, bilgisayarda yüklü yazlımlar, vb. – sakladığımız kalıcı depolama aygıtlarıdır.

Disk Sürücüleri

CD, DVD, BLU-RAY gibi optik depolama aygıtlarının okunmasını ve üzerine bilgi yazılmasını sağlayan elektronik aygıtlardır.

WhatsApp Web Sürümüne 1 Yeni Özellik Geliyor

5- Dış Donanım Birimleri

Monitör

•Bilgisayarda yapılan işlemleri görmemizi sağlayan donanımdır.

•İNÇ: Ekran büyüklüğünü gösteren uzunluk ölçüsü birimidir. Ekranın büyüklüğü çapraz köşelerin arasındaki uzunluktur.

•1 inç = 2,54 cm dir.

•17 inç = 17 x 2,54 = 43,18 cm

Fare

•Çalışma yapılan bir programdaki bir özelliğin işaretlenmesini yada bir komutun çalıştırılmasını sağlayan birimdir. Farenin PS2 yada USB olarak ana karta farklı bağlantı şekilleri mevcuttur. 

Klavye

•Üzerinde rakam, alfabetik karakter ve özel işaretlerden oluşan tuş takımı bulunan ve kullanıcının bilgisayara komut vermesini, bilgi girişi yapabilmesini sağlayan birimdir.

•Ülkemizde iki farklı tuş dizilimine sahip klavye bulunmaktadır.

•Bunlar Q klavye ve F klavye olarak adlandırılırlar.

•F klavye dizilimi daktilolardaki tuş dizilimi ile aynıdır.

•Q klavyenin dizilimi ise daha evrensel bir yapıya sahiptir.

Yazıcı

•Bilgisayarda yapılan çalışmaların kağıt üzerine aktarılmasını sağlayan ÇIKIŞ birimidir.

•Yazıcılar, bir saniyede yazabildiği karakter adedi veya dakikada yazabildiği sayfa adedine göre değerlendirilirler.

Tarayıcı

•Yazı, resim gibi belgeleri bilgisayara dijital olarak aktaran GİRİŞ birimidir. •Yazıcı ve tarayıcının birlikte bulunduğu donanımlar günümüzde yaygındır.

5- Yazılım Birimleri

—Bilgisayarın donanımı dışında kalan ve donanımın çalışmasını sağlayan öğelerdir. Yazılım, bilgisayar ile kullanıcı arasındaki iletişimi sağlar. Yazılımlar olmadan kullanıcı bilgisayar ile hiçbir işlem yapamaz. —Örneğin; internette gezinmek, video izlemek, resim çizmek, yazı yazmak, görüntülü görüşmek veya mesajlaşmak için hazırlanmış yazılımlar bulunmaktadır.

Sistem Yazılımları

•Bilgisayarı yöneten, denetleyen, kontrol eden yazılımlardır. İşletim sistemi olarak da bilinir. Bilgisayardaki donanımları yöneten, çalışmasını denetleyen ve diğer tüm yazılımların çalışmasını sağlayan temel yazılımdır.

Örnek: İşletim Sistemleri (Windows, Linux)

Uygulama Yazılımları

•Kullanıcının özel gereksinimlerini karşıladığı yazılımlardır.

  Örnek: Office (Word, Powerpoint vb.), Skype gibi.

İşletim Sistemi Nedir?

Bilgisayarda çalışan, bilgisayar donanım kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama  yazılımları için yaygın servisleri sağlayan bir yazılımlar bütünüdür.

•İşletim sistemi özetle bilgisayardaki tüm donanımların, yazılımların ve dosyaların yönetimini sağlayan en temel yazılımdır.

İşletim Sisteminin Görevleri

•Dahili ve harici tüm donanımları yönetir.

•Yazılımların ve çalışan görevlerin yönetimini sağlar.

•Bilgisayar sisteminin güvenliği ve kontrolünü sağlar.

•Dosya ve klasörlerin yönetimini sağlar.

DOS İşletim Sistemi

Bilgisayarlar için ufak ve basit bir işletim sistemi türü olup, ana görevi disket ve sabit disk gibi saklama ortamlarının yönetimidir.

DOS sistemleri 90’lı yılların ortasına kadar hemen hemen her PC’de işletim sistemi olarak görev yapmıştır.

 Bugün çoğu alanda yerini grafik ara birimli işletim sistemleri almış ise de, DOS basit ve ufak oluşundan bir gömülü sistem olarak bir alt işletim sistemi göreviyle hayatını sürdürmektedir.

Wındows İşletim Sistemi

Microsoft tarafından piyasaya sürülmüş olup en çok kullanılan işletim sistemidir.

Windows  7, 8 ve 10 halen kullanılmakta olan sürümleridir.

MACOS İşletim Sistemi

Apple şirketi tarafından çıkarılan grafik ve animasyon üzerine yoğunlaşan kişiler tarafından tercih edilen bir işletim sistemi türüdür.

Bu işletim sistemi kendi bilgisayarları üzerinde kurulu olarak gelir ve satın alınamaz.

ANDROID İşletim Sistemi

•Bugün birçok tablet, akıllı telefon ve hatta kol saatlerinde kullanılan Google’a ait işletim sistemidir.

IOS İşletim Sistemi

•Apple’ın kendi ürettiği tablet ve telefonlar için çıkardığı işletim sistemidir.

Bilgisayar Virüsleri

•Terim genelde kötücül yazılım (malware) denilen geniş bir alanı ifade etmek için kullanılsa da, gerçek bir virüs aşağıda belirtilen iki görevi gerçekleştirmek durumundadır.

•Kendini çoğaltmalı

•Kendini çalıştırmalı (yürütmeli)

Virüs Çeşitleri

1- Dosyalara bulaşan virüsler

•Bu gruba girenler, genellikle, kullanıcının çalıştırdığı programlara bulaşır. •Programların virüslenmesi iki yolla olur:

•- Ya virüs kodu bilgisayarın hafızasına yerleşmiştir ve her program çalıştırılışında o programa bulaşır;

•- Ya da hafızaya yerleşmeden sadece “virüslü program her çalıştırılışında” etkisini gösterebilir.

•Ancak, virüslerin çoğu kendini bilgisayarın hafızasına yükler.

2- Bilgisayarın sistem alanlarına bulaşan virüsler

•Bu gruba giren virüsler ise, bilgisayarın ilk açıldığında kontrol ettiği özel sistem alanlarına (boot sector) ve özel sistem dosyalarına (command.com gibi) yerleşirler.

Bilgisayar Virüslerinin Yazılma Nedenleri

•Araştırma, şaka, belli şirketlerin ürünlerine saldırmak için, politik mesajları yaymak için, kimlik hırsızlığı, haraç kesmek için yazılabilir.

•Virüs yazan bazı kişiler, ürettiklerini sanat yapıtı olarak görmekte ve virüs yazmayı bir tür yapıcı hobi olarak tanımlamaktalar.

•Birçok virüs yazıcısı, virüslerin sistemler üzerinde tahrip edici etkiler göstermesinden yana değildir. Çoğu yazıcı saldırdıkları işletim sistemini bir zihin egzersizi ya da çözümlenmeyi bekleyen bir mantık sorusu olarak görmekte ve anti virüs yazılımlarına karşı oynanan kedi fare kovalamacasının kendilerini cezbettiğini belirtmekteler.(Psikolojik)

Facebook Campus: Üniversitelilere Özel Sosyal Ağ

Hafıza Birimleri

•En küçük hafıza ölçü birimi bayt’tır.

•Kısaca B ile gösterilir.

•Bir dosyaya kaydedilen her karakter (harf, rakam, sembol) diskte 1 bayt’lık yer kaplar.

•1024 bayt’a karşılık gelen ölçü birimi Kilobaytdır.

•Kısaca KB ile gösterilir.

•Hafıza ölçü birimlerinin her biri, bir öncekinin 1024 katına eşittir.

Depolama Birimleri

Disket

•Günümüzde kullanımdan kalkmış olan disketler 1.44 MB kapasiteye sahipti.

Günümüzde hala disket kullanılsaydı Windows 8’i yüklemek için 3.711 disket satın almanız gerekecekti.

CD-ROM

•Yine kullanımı oldukça azalmış olan CD-ROM’lar 700MB kapasiteye sahipti. •Bu kapasite disketten sonra devrim niteliğindeydi.

DVD-ROM

•CD-ROM’lar ile aynı büyüklükte olmasına rağmen çok daha gelişmiş olan DVD’ler 4.7 GB ve 9.6 GB kapasitelere sahip.

Taşınabilir Bellekler

En sık kullanılan depolama birimi olan USB Flaş bellekler 4GB ile 1TB arasında kapasitelere sahip.

Klavye Tuşları

Rakamlar

Rakamlar klavye üzerinde iki alanda bulunur.

1- Harflerin üzerinde yan yana dizilmiş bir şekilde bulunur.

2-Klavyenin en sağında 3’erli gruplanmış şekilde bulunur.

Num Lock Tuşu Ve Işığı

En sağdaki rakamların kullanılabilmesi için NUM LOCK ışığının yanması gerekir.

Bu ışık  sağdaki rakamların sol üst köşesinde bulunan Num Lock tuşu ile yakılabilir söndürülebilir.

Caps Lock Tuşu Ve Işığı

CAPS LOCK ışığı yanıyorsa harfler büyük yazılır. (A B C)

Yanmıyorsa küçük yazılır. (a b c)

Bu ışık klavyenin en solunda bulunan Caps Lock tuşu ile yakılabilir söndürülebilir.

Shıft Tuşu

Bu tuş klavyenin sağ ve solunda olmak üzere iki yerde vardır.

1-↑ Shift tuşu basılı iken bir harfe basıldığında harf büyük yazılır.

Bazı tuşların üst yada sağ alt köşelerinde başka karakterlerde yer alır.

2-↑ Shift tuşu basılı iken bir tuşa  basıldığında o tuşun üst karakteri yazılır.

AltGr Tuşu

Alt Gr tuşu basılı iken basılan diğer tuşun sağ alt köşesindeki karakter yazılır.

Ctrl Tuşu

Alt tuşu bu kısayol tuş kombinasyonlarında yardımcı tuştur.

Enter Tuşu

Yapılan işlemlerde onay vermek için kullanılır.

Yazı yazarken bir alt satırın başına geçmek için kullanılır.

Esc Tuşu

Programlardan çıkış için kullanılır.

Yapılmaktan olan işlemin iptali için kullanılır.

Space (Boşluk) Tuşu

Yazı yazarken bir karakterlik boşluk bırakmamızı sağlar.

Tab Tuşu

Yazı yazarken birden fazla karakter boşluk bırakmayı sağlar.

Delete Tuşu

Seçili öğeyi silmek için kullanılır.

Yazı yazarken Delete Tuşuna bir sağdaki karakter silinir.

BackSpace Tuşu

Yazı arken basıldığında bir soldaki karakteri silmeye yarar.

Home Tuşu

Yazı yazarken imleci satırın en başına getirir.

End Tuşu

Yazı yazarken imleci satırın en sonuna getirir.

Page Up Tuşu

Birden fazla sayfalı belgelerde imleci bir üst sayfaya yerleştirir.

Page Down

Birden fazla sayfalı belgelerden imleci bir alt sayfaya yerleştirir.

Fonksiyon Tuşları

F1: Yardım penceresini açar

F2: Dosya ve klasörlerin isimlerini değiştirmekte kullanılır.

F3 : Arama penceresini açar.

F4 : Adres çubuğu menüsünü açar.

F5: Dosya veya klasörün içeriğini yeniler.

F11 : Pencereyi tam ekrana dönüştürür.

Basit Ve Temel Kısa Yollar

Ctrl + Esc: Başlat menüsü açılır

Alt + Tab: Açık pencereler arasında dolaşmayı sağlar

Alt + F4: Bulunduğunuz pencereyi/programı kapatır

Shift + Delete: Dosyayı geri dönüşüm kutusuna yollamadan siler

Ctrl + Home: Dosya başına gider.

Ctrl + End: Dosya sonuna gider.

Shift + Home: İmlecin bulunduğu yerden, satırın başına kadar olan kısmı seçer.

Shift + End: İmlecin bulunduğu yerden, satırın sonuna kadar olan kısmı seçer.

Shift + Yön Tuşları: Metin seçimi yaparken imleci kaydırır.

Ctrl + Sol: İmleci bir kelime sola kaydırır.

Ctrl + Sağ: İmleci bir kelime sağa kaydırır.

Ctrl + C: Kopyala

Ctrl + X: Kes

Ctrl + V: Yapıştır

Ctrl + Z: Geri/Son yapılanı geri al (Undo)

Ctrl + Y: İleri/Tekrar yap (Redo)

Win+D: Masaüstünü gösterme

Win+E: Bilgisayarım

Temel Bilgisayar Kullanıcısının Bilmesi Gerekenler yazımızı 10 madde halinde anlattık. Umarım faydalı olmuştur. Anlamadığınız yerleri aşağıda ki yorum kısmından belirtebilirsiniz.